Tên hoạt động (theo đề xuất dự án):
Hoạt động 4.1. Xây dựng báo cáo phân tích về tình hình buôn bán trái pháp luật động vật hoang dã.
|
Dịch vụ (sẽ cung cấp):
Khảo sát thu thập thông tin cập nhật về tình hình buôn bán chim hoang dã xuyên biên giới tại một số địa điểm được lựa chọn ở Việt Nam.
|
Địa điểm thực hiện: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Long An
|
Thời gian thực hiện dự kiến: Tháng 5 - 6/2024
|
Đầu mối phụ trách hoạt động: Nguyễn Việt Anh
|
I. Bối cảnh:
Hoạt động buôn bán trái pháp luật động vật hoang dã (ĐVHD) dã dường như đã nóng trở lại kể từ khi kết thúc đại dịch COVID-19. Hoạt động buôn bán ĐVHD trong nước diễn ra dưới mọi hình thức (thịt thú rừng, thú nuôi ngoại lai, làm thuốc, v.v.) cũng đang trên đà tăng; trong khi hoạt động buôn bán ĐVHD xuyên biên giới giữa Việt Nam và các nước láng giềng cũng đang có dấu hiệu gia tăng trở lại.
Thời gian qua, WCS đã xây dựng ba báo cáo phân tích tình hình buôn bán ĐVHD giữa Việt Nam và Trung Quốc, Lào và Campuchia trong giai đoạn sau COVID-19. Thông tin phân tích cho thấy các hoạt động buôn bán trái pháp luật ĐVHD cũng đang thay đổi để thích ứng với tình hình hiện tại; đặc biệt là những xu hướng mới nổi (liên quan đến các loài và sản phẩm bị buôn bán, tuyến đường mới, phương thức hoạt động hoặc nền tảng thanh toán…) nhằm ứng phó với những thay đổi trong các quy định của chính phủ và hành vi của người tiêu dùng sau đại dịch COVID-19. Cụ thể:
- Nhiều nhà báo điều tra Việt Nam đã xác định Campuchia là nguồn xuất khẩu thịt thú rừng và vật nuôi ngoại lai (trong đó có nhiều loài chim hoang dã) để buôn bán tại Long An và TP. HCM1.
- Trong năm 2023 và 2024, nhiều vụ bắt giữ tại Việt Nam nhưng liên quan đến Trung Quốc với hàng ram cá thể thú cưng ngoại lai (vẹt, rùa, thằn lằn, kangaroo, lạc đà, v.v.) đã được ghi nhận. Một số vụ có thể hiện sự liên hệ tới TP Hà Nội và các nước lân cận khác (như Thái Lan, Lào)2.
- Trong tháng 12 năm 2023 và tháng 1 năm 2024, WCS đã ghi nhận ít nhất 4 vụ bắt giữ ĐVHD tại Việt Nam có liên quan đến cả Việt Nam và Lào, trong đó có cả gấu, hổ, tê tê, tỳ linh và hơn 1.000 loài thú cưng ngoại lai thuộc nhiều loài khác nhau (củ hành, nhiều loài vẹt, rùa, rắn, thằn lằn, tắc kè hoa, v.v.) 3.
Ngoài ra, thông qua các hoạt động phân tích dữ liệu các vụ bắt giữ, giám sát tình hình quảng cáo, buôn bán ĐVHD trực tuyến, cùng với việc quan sát tại thực địa, WCS đã ghi nhận một xu hướng mới nổi lên về buôn bán các loài chim hót, vẹt, chim săn mồi, và các loài chim cảnh cùng với các loài ĐVHD làm cảnh khác từ các quốc gia láng giềng đến Việt Nam và trong Việt Nam.
Để giám sát, kiểm chứng thông tin, và xác minh các xu hướng buôn bán trái pháp luật ĐVHD phục vụ cho việc tổng hợp vào xây dựng báo cáo phân tích về tình hình buôn bán ĐVHD xuyên viên giới giữa Việt Nam, Trung Quốc, Lào và Campuchia như đã được nhắc đến ở trên, WCS sẽ tiến hành khảo sát thực địa ở một số tỉnh thành, dự kiến là TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Long An. Các địa điểm này được xác định là điểm trung chuyển hoặc điểm đến trên các tuyến vận chuyển, buôn bán ĐVHD từ Campuchia đến Việt Nam (tỉnh Long An và TP Hồ Chí Minh), và từ Lào đến Việt Nam và Trung Quốc (Hà Nội). Đây được ramà những “điểm nóng” về buôn bán và tiêu thụ chim hoang dã tại Việt Nam do:
- Hà Nội là địa điểm nổi tiếng về buôn bán và tiêu thụ ĐVHD với số vụ bắt giữ cao nhất ở Việt Nam. Trước đây, hàng chục cửa hàng bán chim hoang dã đã được xác định tại Hà Nội4. Dựa trên quan sát gần đây của chúng tôi, hoạt động buôn bán này vẫn diễn ra với hàng ram loài chim hoang dã, nhiều loài trong số đó được nhập khẩu từ các nước láng giềng.
- TP Hồ Chí Minh: Đây cũng là địa điểm nổi tiếng về buôn bán và tiêu thụ ĐVHD. Tương tự như TP Hà Nội, đây cũng là điểm nóng về buôn bán chim hoang dã với hàng chục loài ngoại lai5. Các loài chim hoang dã và ĐVHD khác từ cả Việt Nam và Campuchia đều được đưa đến đây để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của cư dân thành phố.5
- Tỉnh Long An nằm giáp ranh với TP.HCM và được biết đến là nơi cung cấp và trung chuyển ĐVHD từ Campuchia vào TP.HCM tiêu thụ. Trong đó, chợ Thanh Hóa ở Long An được biết đến là một trong những chợ bán ĐVHD lớn nhất Việt Nam vẫn còn tồn tại bất chấp sự can thiệp của các cơ quan chức năng6. Trong chợ này, các loại chim cảnh (cả chim biết hót/nói), chim thịt (bao gồm chim nước), chim săn mồi đều được rao bán.
Do vậy, WCS Việt Nam cần tuyển 02 chuyên gia tư vấn nhiều kinh nghiệm để hỗ trợ nhân viên của WCS thực hiện hoạt động khảo sát thực địa này.
II. Mục tiêu:
Các chuyên gia tư vấn sẽ hỗ trợ nhân viên WCS thực hiện việc khảo sát thực địa, cụ thể là thu thập và tổng hợp thông tin về:
- Các địa điểm buôn bán chim hoang dã chính;
- Phân loại các loài chim hoang dã bị buôn bán phổ biến (chia theo mục đích sử dụng, chẳng hạn như chim để ăn, chim phóng sinh, vẹt, chim săn mồi, chim biết nói khác, chim làm cảnh khác; và nguồn gốc của chúng);
- Giá cả của các loài chim bị buôn bán phổ biến;
- Mức độ phổ biến và quy mô buôn bán chim hoang dã được nhập khẩu vào Việt Nam;
- Các loài ĐVHD khác cũng bị buôn bán cùng với chim hoang dã và mức độ phổ biến cũng như quy mô buôn bán của chúng;
III. Mô tả công việc cụ thể:
Hoạt động dự kiến
|
Đầu ra/sản phẩm
|
Thời hạn
hoàn thành dự kiến
|
Số ngày công dự kiến
|
Kế hoạch thanh toán
|
Hoạt động 1:
- Thực hiện nghiên cứu nhanh các tài liệu sẵn có và đưa ra các ý kiến nhận xét/góp ý đối với Kế hoạch khảo sát thực địa do WCS Việt Nam xây dựng (địa điểm thực hiện khảo sát, phương pháp, lịch thực hiện khảo sát cụ thể).
- Xây dựng bảng thu thập thông tin, dữ liệu tại thực địa.
|
Các ý kiến nhận xét/góp ý đối với Kế hoạch thực hiện khảo sát thực địa được ghi nhận;
Bảng thu thập thông tin, dữ liệu được WCS phê duyệt.
|
Tuần cuối của tháng 5 năm 2024
|
Được xác định theo đề xuất của tư vấn và được WCS đồng ý
|
Thanh toán lần đầu tiên sau khi hoàn thành Hoạt động 1&2; dữ liệu thô và dữ liệu đã được làm sạch được WCS phê duyệt
|
Hoạt động 2:
Tổ chức thực hiện các chuyến khảo sát thực địa (với sự hỗ trợ của nhân viên WCS) tại Hà Nội, TP.HCM và tỉnh Long An:
- Quan sát, ghi lại thông tin và dữ liệu theo kế hoạch, công cụ và phương pháp khảo sát đã được phê duyệt.
Lưu ý: Địa điểm của chuyến đi thực địa có thể được điều chỉnh dựa trên điều kiện thực tế và được WCS phê duyệt trước.
|
Bảng dữ liệu thô và dữ liệu đã được làm sạch của các thông tin thu thập được từ việc quan sát, khảo sát tại thực địa.
|
Tuần cuối của tháng 5 đến tuần thứ 3 của tháng 6 năm 2024
|
Được xác định theo đề xuất của tư vấn và được WCS đồng ý
|
Hoạt động 3: Xây dựng báo cáo
- Tổng hợp thông tin, dữ liệu thu thập được và xây dựng một báo cáo ngắn gọn (tối thiểu 10 trang theo mẫu do WCS cung cấp) về những phát hiện chính và đánh giá sơ bộ về tình hình buôn bán và tiêu thụ chim hoang dã tại các địa điểm khảo sát.
|
01 Báo cáo tóm tắt (tối thiểu 10 trang, bằng tiếng Việt) nêu bật những phát hiện chính từ các chuyến khảo sát thực địa được WCS phê duyệt
|
Tuần cuối cùng của tháng 6 năm 2024
|
Được xác định theo đề xuất của tư vấn và được WCS đồng ý
|
Thanh toán lần cuối sau khi hoàn thành Hoạt động 3, tất cả sản phẩm bàn giao đã được nộp tới WCS và được WCS phê duyệt.
|
Tổng số ngày công dự kiến: Được xác định dựa trên đề xuất của tư vấn và sự chấp thuận của WCS
IV. Yêu cầu (Tiêu chí tuyển chọn): Tư vấn cần đáp ứng tiêu chí:
- Là công dân Việt Nam
- Có bằng đại học/sau đại học chuyên ngành môi trường, khoa học tự nhiên, lâm nghiệp hoặc chuyên ngành liên quan đến nội dung khảo sát
- Có kiến thức, kỹ năng và ít nhất 3 năm kinh nghiệm làm việc liên quan đến ĐVHD, nhận dạng các loài ĐVHD (đặc biệt là các loài chim hoang dã)
- Có kỹ năng xây dựng kế hoạch và thực hiện khảo sát thực địa tốt
- Có kỹ năng làm sạch, tổng hợp dữ liệu và viết báo cáo tóm tắt về kết quả khảo sát
- Sẵn sàng và tuân thủ các quy định của WCS về an toàn và an ninh trong các hoạt động khảo sát thực địa.
V. Thủ tục ứng tuyển:
Ứng viên quan tâm xin vui lòng gửi các tài liệu sau tới địa chỉ vietnamconsulting@wcs.org trước 12:00 giờ trưa ngày 23/5/2024:
- Lí lịch cá nhân mới nhất
- Đề xuất kĩ thuật bao gồm kế hoạch thực hiện nêu rõ phương pháp, đối tượng và địa điểm khảo sát;
- Đề xuất tài chính (tính bằng VND, tổng số ngày công dự kiến và mức thù lao/ngày, chi phí tại hiện trường, nếu có, đã bao gồm các loại thuế phí như thuế thu nhập cá nhân, VAT…)
Lưu ý: Chỉ ứng viên phù hợp được liên hệ