ခါကာဘုိရာဇီေတာင္ အလွရႈခင္း ဓါတ္ပုံ©Robert Tizard
ျမန္မာ့ေျမာက္ပိုင္း ဆက္စပ္ေတာမ်ားသည္ ေျမနိမ့္ပိုင္းေတာမ်ား၊ ေရတိမ္ေဒသမ်ား၊ ထင္းရွူးေတာမ်ား ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပုိင္း သစ္ပင္မ်ား အထက္မွ ႏွင္းမ်ားဖုန္းလႊမ္းေနေသာ ေတာင္တန္း မ်ားစသည့္ ေတာမ်ိဳးစံုပါ၀င္ေနေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အႀကီးမားဆံုး က်န္ရွိသည့္ ေတာအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါသည္။ အိႏိၵယ ၊ျမန္မာ၊ တရုတ္ႏိူင္ငံတို႕ႏွင့္ ဧရိယာစတုရန္းမိုင္ေပါင္း (၁၂၀၀၀)ေက်ာ္ ထိစပ္ေနေသာ ေတာႀကီးျဖစ္ၿပီး၊ အျမင့္မားဆုးံေသာ ေတာင္မ်ား ၊ျမန္မာႏူိင္ငံသူႏိူင္ငံ သားတုိ႕၏ က်ယ္ေျပာေသာ လယ္ယာေျမစိုက္ပ်ိဳးျခင္းတို႔ အတြက္ ရွည္ထိန္းသိမ္းေပးေနေသာ အေရးအပါဆုးံေသာ ျမစ္ေၾကာင္းစနစ္ဟု ဆုိရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
အႀကီးမားဆုံးေသာ ဇီ၀မ်ိဳးစံုမ်ိဳးကြဲမ်ားတည္ရိွရာ၊ က်ားမ်ား၊ ဆင္မ်ားအေရအတြက္ အမ်ားဆုံး က်န္ရွိေနသည္ဟု ယူဆရေသာ ႀကီးမား က်ယ္ေျပာသည့္ သဘာဝသစ္ေတာမ်ားထဲမွ တစ္ခု ကုိ ထိန္းသိမ္းေတာ (၄)ခုမွ ႀကိဳဆိုလက္ခံေနပါသည္။ ယင္းသစ္ေတာတို႕၏ က်ယ္ျပန္႕မ်ားျပားေသာ ေဂဟရင္းျမစ္မ်ားအေပၚတြင္ ကုန္းတြင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ကမ္းရိုးတန္း တေလွ်ာက္မီွခုိေနထုိင္ေသာ လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္၏ ေနထုိင္ရာလည္းျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ဆက္စပ္ ေတာမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အိႏိၵယ ႏွင့္တရုတ္နယ္စပ္တေလ်ာက္ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း (၁၂ ၀၀၀)ေက်ာ္ထိစပ္ေန လ်က္ရွိၿပီး၊ က်ား၊ ၀က္၀ံ၊ ဆင္မ်ားႏွင့္ ငွက္မ်ိဳးေပါင္းရာခ်ီ၍ ေနထိုင္က်က္စားလ်က္ရွိ္သည္။ ယင္းဆက္စပ္ေေတာ၏ အလယ္ေလာက္တြင္ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း (၈ ၅၀၀)နီးပါးက်ယ္ျပန္႕သည့္ ကမာၻ႕အႀကီးဆံုး က်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေရးစခန္း ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကား သားငွက္တိရစာၦန္ ေဘးမဲ့ေတာ တည္ရွိရာေနရာလည္းျဖစ္သည္။
အမဲလုိက္ျခင္းသည္ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈတို႕အတြက္ အႀကီးဆုံးေသာစိန္ေခၚမႈပင္ျဖစ္သည္။ မုဆိုးမ်ားမွ ေတာရိုင္းတိရစာၦန္မ်ားကုိ စားသုးံရန္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာကုန္ေစ်းကြက္တင္ေရာင္းရန္ ျပစ္မွတ္ထား အမဲလုိက္ေနၿပီး၊ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းကြက္တြင္ ဝက္ဝံေျခ၊က်ားအေရခြံတို႕လုိ ထူးဆန္းေသာ တိရစာၦန္အစိတ္အပုိင္းတို႕ကုိ ေစ်းေကာင္းေပးလ်က္ရိွသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ေဒသ တို႕တြင္ က်ားႏွင့္ ဖ်ံတုိ႕လုိ မ်ိဳးစိတ္မ်ားသည္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ကုန္သြယ္မႈေၾကာင့္ မ်ိဳးသုဥ္းလုနီးပါး ရင္ဆိုင္ေနရပါသည္။ စုိက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ေျမေနရာခ်ဲ႕ထြင္ျခင္း ႏွင့္ ေရႊရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ေဂဟစနစ္အေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္လာေနပါသည္။ ဟူးေကာင္းေဒသလုိ ေနရာမ်ိဳးတြင္ အထူးသျဖင့္ၾကံဳေတြ႕ေနရပါသည္။
အေနာက္တိုင္းအစိုးရတို႕မွ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္ အစိုးရ၏ ဆိုးရြားေသာ လူ႕အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းတို႕ေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္မႈတို႕မွ ေျမာက္ပုိင္းသစ္ေတာတြင္း လမ္းေဖာက္ျခင္း၊ေဝးလံေသာျမန္ျပည္တြင္း လက္လွမ္းမီျခင္းတုိ႕ကုိ ထိန္းသိမ္းရန္ အကူအညီျဖစ္သည္ ဆိုသည္မွာ ျငင္းခ်က္ထုတ္စရာျဖစ္ေနပါသည္။သုိ႕ေသာ္ အေနာက္တိုင္းအစုိးရတို႕သည္ ျမန္မာအစုိးရ၏ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲကုိ ဆုခ်ေသာအေနျဖင့္ ပိတ္ဆုိ႕အေရးယူမႈမ်ားကုိ ရုတ္သိမ္းလုိက္ၿပီျဖစ္ပါသည္။ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမ်ားစီးဝင္လာျခင္းသည္ ဖြ႕ံၿဖိဳးေရးဆိုေသာ ေရထိန္းတခါးကုိဖြင့္လုိက္သလုိျဖစ္မည္၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကုိ သိသာေသာထိခုိက္ပ်က္စီးမႈ ျဖစ္ေစမည္ဟု ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္တခ်ိဳ႕မွ သတိေပးစကားေျပာၾကပါသည္။ ေဒသတြင္းကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းခ်ဲ႕ထြင္ရန္ႀကိဳးပမ္းမႈအေနျဖင့္ တရုတ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ ေကာ္ပုိေရးရွင္းလုပ္ငန္းမ်ားမွ ျမန္မာျပည္၏ ေဝးလံေသာ ေတာတြင္းေနရာမ်ားမွ သယ္ယူပုိ႕ေဆာင္ေရး စၾကၤမ်ားဖြင့္လွစ္ရန္ အစီအစဥ္မ်ားေရးဆြဲေနၿပီး၊ ရင္းျမစ္မ်ားထုတ္ယူ သုးံစြဲရန္ လမ္းမ်ားေဖာက္လုပ္ေနပါသည္။
အိမ္နီးခ်င္းတရုတ္ႏိုင္ငံသည္ ဖြ႕ံျဖိဳးမႈအခြင့္အေရးမ်ား ႏွင့္ေဂဟစနစ္ဆိုင္ရာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈႏွစ္ခုလံုးရွိေနျခင္းကို ကိုယ္စားျပဳေနပါသည္။ တရားမ၀င္သားငွက္ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈမ်ားကုိ အစိုးရမွ မည္သုိ႕ပင္တားျမစ္ေစကာမႈ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ စည္ပင္ ေနဆဲျဖစ္ ပါသည္။ စစ္ဘုရင္မ်ား၊ေဒသခံသူပုန္မ်ား၏အစဥ္အလာလႊမ္းမုိးမႈ ႏွင့္ေဝးလံေသာေနရာေဒသဆိုေသာအခ်က္တို႕မွ ႀကီးၾကပ္စီမံမႈ အကန္႕ အသတ္ျဖစ္ေစပါသည္။ မ်ားမၾကာမီေသးခင္က စစ္တမ္းမ်ားအရ မုန္းလားၿမိဳ႕သည္ ဝက္ဝံ၊ဆင္ ႏွင့္ သင္းေခြခ်ပ္တုိ႕ အပါ အဝင္ မ်ိဳးသုဥ္းလုနီးသားရဲတိရစာၦန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႕ကုိ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားေနသည္ ဟု အစီရင္ခံစာေရးသားထားပါသည္။ ဟူးေကာင္း ေဘးမဲ့ေတာတြင္ က်ားအေကာင္ေရ (၅၀)မွ်သာက်န္ေတာ့သည္ ဟု ယူဆရပါသည္။
ပိတ္ပင္တားဆီးမႈမ်ားရုတ္သိမ္းလုိက္ျခင္းသည္ လူထုလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ေကာင္းေသာသက္ေရာက္မႈကုိ ျဖစ္ေစၿပီး၊ အမ်ားျပည္သူ ဆိုင္ရာကိစၥမ်ား ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေရးရာကိစၥတို႕တြင္ လူအဖြဲ႕အစည္း၏တက္ၾကြစြာ တိုးတက္ပါဝင္လာမႈကုိ လည္း ျဖစ္ေစ ပါ သည္။(၁၀ )စုႏွစ္ တစ္ခုေက်ာ္ေက်ာ္ခန္႕ကပင္ သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔သည္ ေဒသခံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ထိန္းသိမ္းေရးေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သစ္ေတာသယံဇာတမ်ားအေပၚ သူတို႕၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ညိွႏႈိင္းေပးျခင္းတို႕ကုိ ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕သည္ အဆင့္ျမင့္ ကင္းလွည့္စစ္ေဆးျခင္း နည္းစနစ္မ်ားကုိ ေတာအုပ္မ်ားကုိ သင္တန္းေပးျခင္းျပဳလုပ္ပါသည္။ ေရရွည္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေသာ စုိက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားက္ို ေျပာင္းလဲခ်င္ေသာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတို႕ကုိ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့ေပးပါသည္။ “လူထုလူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲက က်ေနာ္တို႕အားလုံးဟာ ရံပုံေငြအကန္႕အသတ္နဲ႕ ရုန္းကန္ေနရတာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ ပြင့္လာေတာ့ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့ေပးမယ့္ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဝင္လာေနၾကတာကုိ ေတြ႕ေနရပါၿပီ။က်ေနာ္တို႕ေမ်ွာ္လင့္တာက သူတို႕ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ က်ေနာ္တို႕ အလုပ္ေတြ ကုိ တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္” ဟု သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕၏ ဌာေန တာဝန္ခံ ဦးသန္းျမင့္မွ ေျပာျပပါသည္။ အစုိးရႏွင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ ေရရွည္ဝင္ေငြလည္ပတ္ေစေသာပုံစံက်င့္သုးံျခင္း၊ သစ္ေတာစီမံခန္႕ခြဲေသာအေလ့အက်င့္တို႕ အတြက္ လမ္းညႊန္ျခင္းႏွင့္ စြမ္းရည္ထူေထာင္ေပးျခင္းတို႕ သည္ အေရးပါလ်က္ရိွပါသည္။
၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွစတင္၍ သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းေဒသရွိ က်ားအေကာင္ေရမ်ားကိုသိပၸံ နည္းက် မွန္းဆႏုိင္ေစရန္အတြက္ ကင္မရာေထာင္ေခ်ာက္မ်ားတပ္ဆင္ျခင္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ပါသည္။ လူသိနည္း ၍ ေသးငယ္ေသာ အသားစားသတၱ၀ါမ်ားကုိလည္းေလ႕လာစာရင္းေကာက္ယူခဲ႔ပါသည္။ ထို႕သို႕စားရင္းေကာက္ ယူျခင္းသည္ ႏိုင္ငံ၏ သားငွက္ တိရစာၦန္တို႕ အတြက္ ထိန္းသိမ္းေရးနည္းဗ်ဴဟာမ်ား တြက္ထုတ္ႏုိင္ရန္အတြက္ သိပၸံပညာရွင္မ်ားကို အကူအညီမ်ားရရွိေစပါသည္။
သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းသည္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ နယ္ေျမမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းရင္း၊လူသားလုိအပ္ခ်က္ကုိလည္းမွ်တေစရင္း၊ ေဒသခံအစုအဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားအားေရရွည္ စီမံလုပ္ကိုင္ႏို္င္ေစရန္ေဆာင္ရြက္ေပးလ်ွက္ရိွပါသည္။ ေဒသခံအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေျမအသံုးခ်ျခင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာသင္တန္းမ်ားကို ေဒသတြင္းေနထိုင္သူမ်ားအားေပးျခင္းသည္ သူတို႕၏ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အား ထိန္သိမ္းရင္းႏွင့္ ဘ၀ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနထုိင္ျခင္းကိုျဖစ္ပၚေစေသာ အေႀကာင္းရင္းတစ္ရပ္လည္းျဖစ္ပါသည္။
သားငွက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕သည္ သဘာ၀ဆိုင္ရာ ေဒသအလုိက္အဖိုးတန္ရတနာမ်ားကို သားရဲတိရစၧာန္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ား ျဖင့္ျပသျခင္း၊ ေရြ႕လ်ားပညာေပးျခင္း ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႏွင့္ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ားမွ တဆင့္ ပညာေပး ျခင္းျဖင္ ့ေဒသခံလူမ်ားအား ပူုးေပါင္း ပါ၀င္လာေစပါသည္။ ေဒသခံအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ခိုင္မာစြာမိတ္ဖြဲ႕ျခင္းသည္ ေနာင္လာမည္႕မ်ိဳးဆက္မ်ားအတြက္ အ့ံၾသဖြယ္ယင္းေတာရုိင္းေျမမ်ားကုိ ကာကြယ္ရာရန္ ဆႏၵျဖစ္ေပၚလာေစေသာ အေရးအႀကီးဆုံးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။